Kitobni o'qish: «Tera»

1

Mən öldüm, deyə təlaşlı bir səslə bağırır, cılız bədəni qarşımda çırpınır, mən həqiqətən öldüm, əbədi öldüm, tükdən sallanan və hər an düşəcəkmiş kimi təsəvvür yaradan sütdişləri görünürdü. Mən sadəcə, xəyalam, deyərək mahnı oxuyur, bu qədər zamandır yuxu görürsən və sonunda övladının belə olmadığını anlayırsan. O bir anlıq susur və qızarmış gözləriylə diqqətlə üzümə baxır, dəhşətə gəlməyim onu əyləndirir.

Ətrafını parlaqlığını itirmiş xəzləri və baxışlarındakı sonsuz ümidlə, dərisi doldurulmuş heyvan müqəvvalarının yaratdığı bir mühit sarmışdı. Sabun köpüyündən əmələ gəlmiş şarlar kimi onların arasında atılıb-düşür, kağızdan kəsilmiş bir ürək asılıb sinəsinin üstünə, yeni qadın müəlliminin onun kim olduğunu bilməsi, onu kimsəylə səhv salmaması, başqa uşaqların və ətrafını sarmış olan divarların da onun adını əzbərləməsi üçün adı kağızın üzərinə böyük həriflərlə yazılmışdı. Hələ çılpaq olan o divarlar, yalnız bir neçə gün içində qədim insanların mağarasında olduğu kimi torpağın, qanın və kömürün rənglərində heyvan və bitki rəsmləri, qəhrəman cəsarəti ilə dolu fantaziya səhnələri ilə əhatə olunacaq.

Dodaqlarımı bərk sıxıram. Kənarları yüngülcə yanmış quru rezinin dadı yapışır dodaqlarıma, sıx tüstünü bizə göndərirmiş kimi bir küncdə yaranmış yanğının qoxusu sanki bütün evə yayılır. Gözlərimi kitab rəflərindən çəkə bilmirəm. Hələ dünənə qədər yetərincə dolu idi, indi isə içlərindəki boşluqlar dərinləşir, geridə nə qədər az şey qoyuruq, illər boyunca sakitcə bizi seyr etmiş kitablardan geriyə sadəcə, bozumtul toz qalır.

Mənim ona olan diqqətimi həmişəlik itirdiyini düşünərək bir ora, bir bura gedir önümdə, yenə sözlərinə qüvvət verir, sən ölüsən, deyir sevinc dolu bağırtılarıyla, həqiqətən, ölüsən, əbədi ölü, yaşadığını xəyal edirsən, sadəcə, bu ev gerçək ev deyil, oradakı oturacaq gerçək deyil, mən də həqiqət deyiləm, sən hər şeyi, sadəcə, xəyal edirsən. Tezliklə hər şeyin xəyal olduğunu sən də görəcəksən.

Qısaca kəsilmiş dırnaqlarıyla hər zaman kirli, balaca əlləri havada çırpınır, mənə çatmağa çalışdığını düşünərkən, sanki məğlub olmuş kimi qarşımda xalçanın üzərinə dizləri üstə çökür, başını dizlərimə qoyacaq deyə düşünürəm, lakin tez ayağa qalxır, Teddi adlı ayı oyuncağı götürüb var gücü ilə mənə tərəf atır. Və beləcə, onu qısqandırmaq üçün özümə və ona, onun günahsızlığının təsəllisini geri verə bilməkdən ötrü sarı tüklü yumşaq ayını tutub bağrıma basıram Onu mənə ver, o mənimdir, deyərək oyuncaq ayını istəyir, onu mənə atam Şotlandiyadan gətirib. Amma mən ayını arxamda gizlədirəm, Şotlandiya deyə təkrarlayıram və səsim illərdir danışmırammış kimi boğuq çıxır. Mənə tərəf gəlir və uşaqlıqda olduğu kimi onu qucaqlamağımı istədiyini düşünürəm, bu haldan təsirlənib qollarımı ona açıram, amma o üzərimə atlayıb gizlətdiyim Teddini zəfər çığırtıları ilə məcburi şəkildə çəkib məndən alır. Səni aldatdım deyə bağırır, birdən-birə gözləri xaincəsinə parıldayır və otaqdakı masanın ətrafına fırlanmağa başlayır. Şotlandiyalı Teddi, deyə titrəyən səsiylə bağırır, mən, sadəcə, xəyalında sənə aidəm.

Sanki ilk dəfə görürmüşcəsinə təəccüb dolu gözlərlə ona baxıram, qatı şübhəyə yer buraxmayan varlığı məni bu sabah həmişəkindən daha çox təəccübləndirir, əsl uşaq belə görünür, xəyal deyil, nağıl qəhramanı deyil, şirin olma səbəbi ilə zaman-zaman dişlənən bir məhəbbət meyvəsi. O möcüzəvi oyuncaq deyil, özü ilə reallıq arasındakı divarları coşqulu sevinc dolu nidalarıyla, yumruqlarıyla sökən bir uşaqdır. Son altı ildə onun haqqında yığdığım bütün məlumatları xatırlamağa çalışıram, onların içində son dərəcə mühüm olanları seçib ayırıram, önəmli detalları xüsusilə nəzərə alıram, çünki çətin və qarışıq araşdırmada olduğu kimi bu detallar həlli yolunu tapmaqda kömək edə bilər: Saçlarını kəsdirməməkdə inad edir, yatarkən qıvırcıqları üzünü örtər, yeriyərkən yemək yeməyi sevir, qollarını yelləyər, vəhşi bir heyvanın iştahıyla yemək yeyər və qaranlıq olanda alnındakı qırışlardan tanınar, narahatçılıqdan kürəyi donqarlaşar, bütün təhlükələri ilə gələn gecəni necə keçirəcəyini düşünərək narahat olar, lakin səhərləri sevinclidir, sanki qələbəsi dəqiq və qüsursuzdur. O, dərisi doldurulmuş heyvan müqəvvalarına özünün uşaqlıq geyimlərini geydirib onları ailələrə ayırır və hər birinə özünəxas və qarışıq ailə əhvalatı verir.

Bizim foto albomlarda yalnız özünü axtarar. Onun olmadığı şəkilləri gördükdə gözləri yaşla dolar, iştirak etmədiyi məclislər onu qəzəbləndirər, doğulmamışdan öncə olan hər şey onun üsyan səbəbidir. Mənim bişirdiyim və onun heç yemədiyi kekslər, bizim yaşadığımız və onun heç dada bilmədiyi qarlı günlər, onun doğumundan öncə etdiyimiz və onun iştirak etmədiyi bütün səyahətlər, xüsusilə təyyarə ilə onsuz uçmuşuqsa. Mən harda idim o vaxtlar, bətnindəmi, – deyə küskün əda ilə soruşar. Sanki bətnimdə olsa belə heç nəyə baxmayaraq o əyləncəli anlara qatılması mümkünmüş kimi soruşar məndən və mən “yox, bətnimdə deyildin” desəm acılar içində qıvrılacaq, “elə isə bəs mən harada idim” deyə soruşar və var olmama düşüncəsinin onu incitməməsi üçün tez onu sakitləşdirməyə çalışıram, sən mənim qəlbimdə idin, doğulduğun gündən bəri qəlbimdə idin. O, yaşamış olduğu bu qısa həyatın ciddi və çalışqan tarixçisidir, xatirələri müqəddəs hesab edir, iştirak etdiyi hər hadisə qeyri-adi bir məna qazanar, detalları təkrar-təkrar vurğulayır, saat neçədə dünyaya gəldim, məni ilk kim gördü, öz körpəlik şəklini görəndə, bu mənəm, deyə sevinclə bağırar, şəklimi kim çəkdi, kim aldı mənə bu bereti, lakin bunları soruşan zaman utanar, “hər şeyi xatırlayıram, sadəcə, elə belə soruşuram” deyər. Həmçinin mən doğulmadan öncə də hər şeyi xatırlayıram, sənin qəlbində kiçik pəncərə var idi və mən oradan çölə baxıb hər şeyi görürdüm, hər şeyi.

İşıqda yatar, pəncərəsinin altında üç gecə lampası olar, yatağı dərisi doldurulmuş heyvan müqəvvaları ilə doludur. Hay-küy salaraq oyanar, baxışları heyvan müqəvvalarının baxışlarına bənzər, qeyri-sabit, saf, ümid dolu. Əşyalarına, köhnə əmzik, uşaq paltarları, hörgü lentlərinə həddindən artıq sahiblənər, sanki keçmişə geri dönəcək və o əşyalardan bir daha istifadə edəcək. Dəyişikliklərə nifrət edir və baş vermiş hər hansı bir hadisəni məcburi bir alışqanlığa çevirər. Hər hansı bir əyləncə parkındakı gəzintimizi, gecə yatmadan öncə oynadığımız yaddaş oyununu günün sonunadək təkrar etməliyik. Oynayarkən kiminsə ona baxmasından xoşlanmaz, gün şüalarının onun gözlərini qamaşdırmasına nifrət edər, üzməyi bilməz, ayaqqabılarının bağını bağlaya bilməz, velosiped sürməkdən qorxar. Onun valideynləri dünən ayrıldılar.

Bəri gəl, Gili, deyirəm, sən tullanıb düşdükcə başım fırlanır, amma o məni çoxdan unudub, fikri qapıdadır, kimsə açarla qapını açmağa çalışır. Qorxaraq, “ana, bu oğrudur”, deyə pıçıldayır, xalçanın üstünə səpələnmiş heyvan müqəvvalarına baxır, görəsən, oğru hansını aparacaq, o hansı heyvandan ayrılmaq məcburiyyətində qalacaq. Ayağa durub qapıya tərəf gedirəm, bu açarları hara qoymuşam deyə düşünərkən anidən qapı açılır. Ata, sənin oğru olduğunu fikirləşdim, deyə Gili sevinclə qışqırır. Sanki bir cinayətkar dəstəni məğlub etmişcəsinə yersiz olan qorxusu bir qalibiyyət və rahatlama ilə əvəzlənir. Üzümdəki sevinc dolu ifadəni gizlətmək üçün sərt bir şəkildə – Amnon, içəri necə girdin, deyə soruşuram, açarları evdə qoyub gedəcəyinlə bağlı razılaşmışdıq. Günahsız kimi, sənə ikinci açar lazım idi, verdim, amma onu sənə verməmişdən qabaq özüm üçün açar çıxartdırmışdım, yoxsa oğlumun evinin açarları məndə olmamalıdırmı, – deyə Gilinin başından öpərək gözucu mənə baxdı. Deyək ki, axşamları aşağıdan keçərkən onun ağladığını eşidirəm və yuxarı çıxıb yanına gələ bilmirəm. Ya da deyək ki, pəncərədən yanğın olduğunu görürəm və o yanğını söndürmək üçün evə girə bilmirəm. Gili böyük coşqu ilə atasını dəstəkləyir: düz deyir, ana, mənim heyvanlarım da yana bilər, yoxsa sən mənim Şotlandiyalı Teddimin yanmağını istəyirsən?

Dərindən ah çəkirəm, bunu sonra müzakirə edərik indi isə onu məktəbə apar, yoxsa ilk gündən gecikəcək. Amnon könülsüzcəsinə və küskün halda mənə baxır, dayan görüm, sənə nə olub, sən qəhvəni çoxdan içmisən, amma mən hələ içməmişəm. Heç soruşma, bir dəqiqə belə yatmamışam, evdəki soyuducu buldozer kimi səs salır, deyə mızıldanır. Təəccüblə ona baxıram, etdiyi bu söhbətlərə heç bir məna verə bilmirəm, yoxsa bütün ağrı-acılarının günahkarı mən olduğumu unudub, əgər unutmayıbsa, niyə indi məni günahlandırmadan dərdlərini mənimlə bölüşür?

Gili qürurla soyuducunun önünə keçir və satış mütəxəssisi kimi soyuducunu açıb atasına göstərir, ata, əgər elədirsə o zaman bu gün bizdə qal, bizim soyuducumuz səs salmır. Ata, bizim soyuducumuz səssizdir, o səni oyatmayacaq, mən də oyatmayacam, bir az dayandıqdan sonra o söz verir, mən sizi bir daha gecə oyatmayacam. Gili, biz sənə demişik axı, bizim ayrılmağımızın səbəbi sən deyilsən, nə də bizi gecə oyandırmağınla bağlı deyil, valideynlər öz aralarında olan problemlərə görə ayrılırlar, uşaqlarına görə deyil, əksinə, onlar övladlarını dünyada hər şeydən çox sevirlər. Bu aldadıcı, avtoritar, şüurlu valideyn kəlməsinin ardında gizlənmək necə də asanddır, ana və ata deyil, atan və mən deyil, biz deyil, biz ikimiz, valdeyn sadəcə, Amnon və Ella kimi deyil.

Gili, gedək, deyirəm, lakin Gili yoxdur, o, otaqdan “mən buradayam” deyə səslənir, “mən sehirbazam” deyə içəri girir, başında sehirbaz papağı və əlində mavi sehirbaz çubuğu var. Bu kostyumu Talya ilə Pərilər bayramından öncəki endirimli günlərdə aldığımızı xatırladım, ətrafımızda qadın və uşaqların çoxluq təşkil etdiyi yerdə heç nə eşitməmək mümkün olmadığı halda mən Talyaya aydın başa düşüləcək şəkildə bir şeylər deyə bildim və Talya əli ilə ağzını tutub, Ella, sən normal deyilsən, deyə bağırdı, qəti onu tərk etməyi düşünmə, yoxsa oğlunun həyatını məhv etmək istəyirsən?

Mən böyük sehirbazam deyə, Gili bir daha bağırır, papağı böyük olduğu üçün alnına düşür, Rabbi kimi bizim qarşımızda dayanıb, bizə inanmaq və öz əsası ilə bizi evləndirmək istəyən cücə Rabbi. Amnon əsəbləşərək onun üstünə qışqırır: Məktəbə bu formada gedəcəksən? Dəli olmusan, bu gün Pərilər bayramı deyil, tez ol bu axmaq geyimi əynindən çıxart! Gili mübahisə etməyə başlayır, “mən bu geyimdə getmək istəyirəm” deyir və gözləri yaşarır, mən tez onu sakitləşdirməyə çalışıram, burada nə var axı, heç nə olmaz, o bu geyimdə gedə bilər, və o an onun sinifə daxil olarkən bütün sinifin ona gülməsi gözümün önündə canlandı, bayramsız bir sehirbaz, sehirbazlıq edə bilməyən sehirbaz deyə bir anlıq gülərək onu əzmələrini düşündüm.

Lakin onlar gedərkən Gili atasının qucağında taxtda otururmuş kimi qürurla oturmuşdu, ikibaşlı məxluqa bənzəyirdilər; bir baş saçsız, digəri papaqlı. Pilləkənlərdən enərək qaranlıqda izləri itdi, sakitcə çox zəif eşidilən ayaq səslərini diqqətlə dinlədin. Sanki evə, həqiqətən, bir oğru girmiş kimi bir hiss oyandı məndə, tamahkar və sürətli, yığdığım hər şeyi, nəsillərdən qalan bütün ailə xəzinələrini gözümün önündəcə talan edib mənə yalnız boş siyirtmələr qoyan oğru. Bomboş rəflər, yataq otağındakı darmadağın olmuş örtüyün arasındakı uşaq pijaması, yenə o anı düşünürəm, birdən-birə bir ailə olduğumuzu, körpə Gilini borc aldığımız uşaq arabasında bu evə gətirdiyimiz anı xatırlayıram. Ayaqları yalındı, çünki Amnon bir üst və bir tulum əvəzinə iki pambıq üst geyimi gətirmişdi. İkisiylə birlikdə yataqda uzanmaq, yeni ailəmin üstünü zərif bir örtüklə örtmək üçün çəkdiyim o güclü həsrəti düşünürəm, mən bir tərəfdə, o isə digər tərəfdə, ortada körpəmiz, ikimiz də onun zərif bədənini sevgi ilə sığallayırıq, payız günəşi də xəfifcə yataq örtüklərinin arasından gizlincə süzülüb şəffaf istisiylə barmaqlarımızın uclarına toxunur.

Amma hər şey bu cür davam etmədi, artıq bir ailə deyilik və bir daha ailə olmayacağıq. Belə görünür ki, bu ayrılıqla qəflətən bir dördlü olduq. Mən və mənim Gilim, Amnon və onun Gilisi. Gili mənimlə ayrı, onunla ayrıdır, bu cütlük uşaq böyüdükcə bir-birilərindən daha da uzaqlaşacaqlar. Gilinin bir hissəsi mənə aid deyil və mənə elə gəlir ki, o ikiyə bölünüb, hansı tərəfi seçirsən, ana, üstü yoxsa altı, sağı yoxsa solu, çünki mən daha tam və bütün olmayacam, mən tam görünsəm də, bir hissəm sənin yalnız xəyal gücünün məhsulu olacaq.

Talya dedi ki, bu, ömür boyu sağalmayacaq bir yaradır. Kömür qarası kimi gözləri ittihamedici baxışlarla mənə zillənmişdi, qucağında kostyumlar üst-üstə yığılmışdı : sən Gilini və özünü yaralayırsan, Amnonun yoxluğunda daha çox çətinlik çəkəcəksən, insan ərini boş yerə necə tərk edə bilər axı? Onu gözləyən kimsə yoxdursa qadın hara gedə bilər? Bir ailəni bu qədər asan necə parçalaya bilər axı? Asan deyil, Talya, dedim ona, asan olmadığını çox yaxşı bilirsən. Sənin ağzından çıxanı qulağın eşitmir, – Talya güşətə getmədən dedi, neylondan olan kostyumlar əlindən sürüşdü, mən də hipnoz olmuş kimi onlara baxdım. Hansı kostyum düşəcək, gəlinlik düşərsə, bu mənim evliliyimin mənasız olduğuna bir işarət olsun, gecənin karliçası düşərsə ayrılmağımızın mənası olduğuna işarət olsun. Talya ikisinin də düşməsinə əngəl oldu, insan ərini romantik yuxularına görə atmaz, deyərək qərarını açıqladı, kostyumlara baxan qadınlar maraq dolu baxışlarlarla bizə baxdı, onlar mənim həyatımla bağlı fikir bildirib, qərar verməyə hazır idilər. Talyanın qolundan tutub oradan uzaqlaşdırdım: – Niyə belə qışqırırsan? Bir az yavaş ol, görənlər səni tərk etdiyimi düşünər, – dedim.

Evə gələndən sonra ona bunların yuxu olmadığını izah etməyə çalışdım, bu tamamilə başqa bir şeydir, bu hava kimi bir şeydi, mən havasız qaldım, sadəcə, onsuz olmaq istəyirəm, mübahisələrdən, davalardan, günahlandırmalardan uzaq, qəlb qırmaq və qəlbimin qırılmasını istəmirəm, artıq məyus olmaq və məyus etmək istəmirəm, bu uyğunsuzluqlardan, dayanmadan sumbata kağızı kimi sürtünüb bir-birimizi yaralamaqdan bezdim, yoruldum artıq, bütün bunlara niyə dözməliyəm, de görüm, niyə dözməliyəm?

Əsəbi halda uşaq kimi dırnaqlarını gəmirdi: – Məni inandıra bilmədin, uşağınız olmasaydı, mən bunun çox da önəmli olmadığını deyə bilərdim, amma indi Gilinin altı yaşı varkən Amnonu, sadəcə, sənin əsəblərini korladığı üçün tərk etmək…

Onun sözünü kəsdim, sadəcə, əsəblərimi korladığı doğru deyil, o məni boğur, mənə əzab verir və məni gücsüzləşdirir, əvvəllər ona heyran idim, indi isə ağzından çıxan hər söz mənə mənasız gəlir, bunlara səbəb, sadəcə, onu sevməməyim deyil, mən ona daha hörmət belə etmirəm. Onun tələblərindən və şikayətlərindən təngə gəlmişəm, o, həyatı ilə barışa bilmir və bunun günahını məndə görür. Gili doğulandan vəziyyət daha da pisləşdi, ikisinə də baxmağa gücüm və istəyim yoxdur. Bir halda ki seçim etməliyəm, o zaman mən Gilini seçirəm, onsuz da onu tək böyüdürəm. Amnonun və bizim həyatımızın dəyişməyəcəyini anlamaq illərimi aldı, mən daha belə bir həyat yaşamaq istəmirəm, bunu istəməmək mənim haqqımdır.

Sən haqdan danışırsan, mən isə sənin vəzifələrindən, mən ailənin müqəddəs olduğu düşüncəsi ilə böyümüşəm, dar düşüncəli olduğumu düşünə bilərsən, amma bu mənim üçün əsas qaydalardan biridir və sənin bunu iş işdən keçəndən sonra başa düşməyindən qorxuram. Sən bir ailəni dağıdırsan, Ella və bunu niyə etdiyini belə bilmirsən, bunu etməklə çox şey itirəcəksən və heç nə qazanmayacaqsan. Bəsdir, Talya, sakit ol, dedim, elə günü sabah məhkəməyə qaçmaq fikrim yoxdur, hər şeyi ətraflı düşünürəm, ilk adam sənsən ki bu düşüncələrimi paylaşıram. Sonuncu adam olacağıma ümid edirəm, Talya dedi, görəcəksən, keçib gedəcək, bu bir növ virusdur, sanki ərlərimizdən ayrılsaq, hər şey yaxşı olacaqmış, bizə elə gəlir, amma bu əsla belə deyil, unut bunu, Ella.

Gilinin heyvan müqəvvalarını yığıb onun yatağına aparıram, təəccüblüdür, bu külək haradan əsir axı, pəncərələr də bağlıdır, onlar getdikdən sonra qapını da bağlamışdım, amma indi açıqdır və bu zaman Amnon cəld içəri keçib qapını bağladı. Gilini görməyincə təlaşlandım. Amnon, nə olub? Gili haradadır?

Məktəbdə, başqa harada ola bilər ki, – deyə gülümsəyərək cavab verdi, qapıya söykənərək mənə nəzər yetirməyə başladı. Amma mən buradayam və sənə qəhvə gətirmişəm, bunu deyərək qəhvəni mənə uzadır.

– Amnon, mənə cavab ver, sənin burada nə işin var? Hər dəfə olduğu kimi yenə də boşuna mübahisə yaradırsan, səni başa düşə bilmirəm, Ella, bura tez-tez gəlməli olduğumu sən dedin və üstündən heç yarım saat keçməyib və sən nə dediyini artıq unutmusan, elə deyil?

Yox, elə deyil, bu haradan çıxdı, mənim işim var və sənə indi bura gəlməli olduğunu demədim. Əlbəttə, dedin, bu mövzunu sonra danışarıq dedin, indi yadına düşdü? Məni bura söhbət etmək üçün özün çağırmısan.

– Amnon, bu mövzunu danışarıq deyəndə mən bu günü nəzərdə tutmurdum, mənim görüşüm var və indi bu söhbətə ayıracaq vaxtım yoxdur.

Əsəblə əlindəki qəhvəni alıb mətbəxdəki masanın üzərinə qoydum.

Görüşün nə vaxtdır? – deyə sakit addımlarla mənə yaxınlaşaraq soruşur, gözləri bir neçə saniyəlik toyumuzda hədiyyə olunan saata sataşdı, mən onu ilk dəfə görəndə qazıntı yerindən tapılan tozdan bozarmış saxsıların arası ilə də belə addımlayırdı, hər hərəkətimizdə həkimlər kimi diqqətli olmalı idik, o bunu tez-tez vurğulayırdı, mən o qazıntı yerində öz mağarasından oğrun-oğrun baxan heyvan kimi ona baxırdım və mənə fikir verməsi üçün dua edirdim.

Bir saata, bir də kədərli mavi gözlərinə narahatlıqla baxaraq deyirəm, nə üçün soruşursan? Elədirsə, deməli, yetərincə vaxtımız var, boz köynəyinin düymələri aralanıb və qızarmış sinəsi görünür, geri çəkilərək mətbəx stoluna dəyənədək ondan uzaqlaşıram, hələ də isti olan qəhvələrə dəyərək onları aşırdıram, köpüklü qəhvə masanın üstünə aşaraq üstümə dağılır. Dəymə, mən sonra təmizləyərəm, deyir, sanki bütün öhdəlikləri ilə bu ev hələ də onundur. İslanmış şalvarımı dartışdırıram, gözəl ətirli, isti maye yandıraraq ayaqlarıma yayılır, amma sanki qəzəb içimdə daha tez yayılır. Niyə qəhvə gətirdin? – deyə deyinirəm, daha doğrusu, niyə gəldin axı, bax sənə görə oldu. Yekə və kobud bədəninə baxmaqda çətinlik çəkirəm, onun varlığı mənə əziyyət verir, təzəcə duş qəbul etmişdim, indi yenə duşa girməli olacam, çoxdan hazır olduğum halda yenidən paltar dəyişməliyəm, Talya burada olsaydı bu uyğunsuzluğun necə əziyyət verdiyini, mövzu, sadəcə, şalvar dəyişdirmək olsa və başqa heç nə olmasa belə, azadlığın necə sərhədləndiyini, nəhayət, başa düşərdi.

Paltarımı dəyişmək məcburiyyətindəyəm, deyərək, yataq otağına addımlayıram, amma o da arxamca gəlir və qarderobun önündə dayanır, nəfəsi yaxınlaşır, “icazə ver sənə kömək edim”, deyərək aşağı əyilir və dar şalvarımı çıxartmaqla məşğuldu, dili ilə qəhvə damlalarını yalamağa çalışır, isti nəfəsini bədənimdə hiss edirəm və ondan uzaqlaşmağa çalışıram. Burax məni, Amnon, sən nə edirsə? Səni təmizləyirəm deyir, – pıçıltıyla deyir, – təmiz olmaq istəyirdin, elə deyil? Bəsdir, Amnon, ikimiz üçün də hər şeyi çətinləşdirirsən, burax məni, aramızdakı hər şey bitti, öldü, həmişəlik öldü.

Dodaqları ilə ayaqlarıma toxunaraq yuxarı doğru qalxır, sənin üçün ölə bilər, amma məndə heç nə ölməyib, zəli kimi yapışıb ayaqlarıma, nəyə görə sənin istəyin mənimkindən daha üstün olmalıdır? Sən kimsən axı? Bu mövzuları müzakirə edib bir-birimizi başa düşdüyümüzü fikirləşirdim, məni məcburi yanında saxlaya bilməyəcəyini anladığını düşünürdüm. Sakit ol, deyə pıçıldayır, mən nə etməli olduğumu səndən soruşmuram, eynən sənin mənə nə edəcəyini soruşmadığın kimi.

Məni rahat burax, Amnon, – onu itələyərək uzaqlaşdırmağa çalışıram, – burax, paltarımı geyinməliyəm, vaxtım yoxdur, əllərimi uzadıb dolabdan şalvar götürməyə nail oluram, amma ayaqlarım yenə də onun qolları arasındadır, onun əlindən çıxmağa çalışıram. – Bəsdir, Amnon, səni istəmirəm, bunu başa düşmürsən, artıq səni istəmirəm.

Amma sən mənim arvadımsan, biz evliyik, – deyə mızıldanır, gözləmədiyim halda əllərini boşaldır və mən cəld əllərindən çıxıb üzərindən adlayıram.

Təəccüblüdür, o heç bir reaksiya vermədi, hələ də dizləri üstə başını aşağı əyərək dayanıb, pambıq boz köynəyindən görünən tər damcıları köynəyi bədəninə yapışdırıb, hipnoz olunmuş kimi onlara baxıram.

– Sənin köynəyini yuyan, onları günəşin altında asqıya sərən, dolaba qoyan şəxs mən olmayacam, onun yeri bu dolab olmayacaq, o köynəyin taleyinin məsuliyyətindən xilas olmaq içimi qəflətən əvəzsiz bir sevinclə doldurur, sanki bütün illər boyu xoşbəxtliyimi əlimdən alan, sadəcə, bu köynək idi.

– Amnon, qulaq as, sənlə qalmağım üçün məni məcbur edə bilməzsən, mən daha belə yaşamaq istəmirəm, dəfələrlə səninlə danışmağa cəhd etdim, amma sən məni heç dinləmədin və indi çox gec olduğu halda məni dinləməyi qərara almısan.

O, cavab verməyincə arxamı ona çevirib Gilinin otağına keçirəm və taqətdən düşmüş halda onun yatağına otururam. Müqəvvalara baxıram, duşa girib qapını bağlamaq əvəzinə Gili kimi onları ailələrə ayırıram, erkək şir, dişi şir, bala şir, erkək pələng, dişi pələng, bala pələng, birdən onun sevdiyi ayısının olmadığını görürəm, yəqin dağınıq yatağın içindədir deyə düşünürəm, yatağa baxıram, yatağın altına baxıram. Nə axtarırsan? – deyə soruşur.

– Şotlandiyalı Teddini, – cavab verirəm, – o maşındadır, Gili mənimlə olanda oynamağa nəsə olsun deyə onu götürdüm, ayağa qalxıram, amma Gili onsuz yata bilmir, nəyə görə ayı səndə qalmalıdır, ailəni bu qədər asan parçalaya bilməzsən. Ah, yox, deyə istehzalı ifadəylə baxır və deyinir: sən bir ayının ailəsinə qıymırsan, amma bizə qıyırsan, elədir? Yəqin ki, fikirlərin qarışıb, əslində əksinə olmalıdır. Bəlkə də sənin qəlbin oyuncaqdır, burada olan heyvanlar kimi, gəl deyərək mənə tərəf yaxınlaşır, əllərini uzadıb koftamı cırır, gəl birinci və axırıncı dəfə baxaq görək orada nə var, oyuncaq bir qəlb, xarab olmuş oyuncaq qəlb, – deyib məni dağınıq yatağa itələyir, – sənin qəlbini təmir edəcəm, yeni bir qəlb taxacam sənə, məni sevəcəksən, əvvəlki kimi sevəcəksən.

Mən uşaq olarkən mənim ərim yox idi. Balaca dar yataqda tək yatıb tək oyanardım, mən məktəbə gedəndə və məktəbdən evə dönəndə də ərim yox idi, mən tünd rəngli iş masamın arxasına oturub ev tapşırıqlarını yerinə yetirəndə, pəncərəmin yanındakı yatağa uzanıb ayı seyr edərkən də ərim yox idi.

Başı çiynimdə əlləri isə ürəyimin üstündədir, mənə izn ver deyə inləyir, izin ver qəlbini təmir edim.

Tünd pərdə günəş şüalarını qaranlıq işığa çevirir, bu, az sonra baş verəcəklərin ilk işarəsi idi. Baxışlarım divarda gəzir, bir cüt kədərli gözlər Gilinin son ad günündə çəkilmiş şəkildən baxır, bizim etdiklərimizə şahidlik edir və mənə elə gəlir ki, bu şəkil bir neçə həftə öncə çəkilməyib, sanki gələcəkdə çəkilmiş bir şəkildi. Amnonun kobud əlləri üzümdə gəzişir, yanaqlarımı sıxır, boynuma sığal çəkir, sanki onun əlləri bir tikanı çıxardırmış kimi verdiyim ayrılma qərarını bədənimdən dartıb çıxartmağa çalışır. Daha onun əlindən çıxmağa cəhd etmirəm, çünki bədənim onun ağırlığından əzilir və bunun səbəbi, sadəcə, onun bədəninin ağırlığı deyil, birlikdə yaşadıqlarımızın, ailə olaraq keçirdiyimiz günlərin, onu ilk dəfə Tel İsraildə gördüyüm andan Qüdsdəki bu ana qədər keçən hər günün, hər bir ilin ağırlığı, sevginin ağırlığı, düşmənçiliyin və mərhəmətin, doğulmuş uşağımızın ağırlığı və heç bir zaman doğulmayacaq uşağımızın ağırlığıydı.

Mən onun altında arxası üstə uzanmışam, özünü mənə zorla qəbul etdirən, arzuolunmayan bir varlıq bədənimi dəlməyə çalışır, bəlkə də hansısa bir söz, bir baxış ya da hansısa bir hərəkət onu məndən uzaqlaşdıra bilər, amma yox, bəlkə də belə daha yaxşıdır, çünki bu gün baş verənlərin xatirəsi mənim yeni həyatım üçün dərs ola bilər. Məni nə qədər məyus edərsə bir o qədər peşmançılıq çəkmərəm, bu vaxta qədər məni zorlamasa da bu an olanlar başqa günlərdən heç də fərqli deyil. Ona səsim belə eşitdirməyəcəm.

Hiss edirəm ki, sanki bədənimə daşlar batır, eynən o vaxtlarda, ilk gecələrimizdə olduğu kimi, o qazıntı sahəsində altımızda heç vaxt örtük olmazdı, gündüzləri daşların altında axtarış edərdik, gecələri isə bədənlərimizdə, onun parlaq gözləri üzərimdə işıldayar, uzun və isti gün ərzində topladıqları bütün işığı məndə əks etdirərdi, əsrlərdən qalan tozun ətri yayılardı bədənindən və mən bizi bir-birimizdən ən azı, bir nəsil ayıran, orada məndən əvvəl yaşamış olan Sayda kraliçasını düşünərdim, sürməli gözləri və yığılmış saçları ilə pəncərədən baxmasını, yaxınlaşan düşmənlərin olmasına baxmayaraq onu tərk edən hərəmlərini və onun qanının saray divarlarına sıçramasını xəyal edərdim. Kraliçanın bəxtsizliyi bizim şansımızdır, deyirdi, bu məkan tikildikdən sonra məhv edildi və bir daha inşa edilmədi, bu qədər önəm daşımasının tək səbəbi belə qısa vaxt ərzində mövcud olmasıdı və mən onun əlindən tuturam, uzun olan günlərdə yad idik, qısa gecələrdə isə saray dağıntıları altında gəzişən kral övladları idik, onu yenidən görəcəyimi düşünmürdüm, qazıntı bitdikdən sonra həyatıma ani gəldiyi kimi gedəcəyini düşünürdüm, amma o, mən avtobusa minməzdən bir dəqiqə əvvəl mənə işarə etdi və sanki əsgərlərini seçən komandir kimi çox ciddi bir şəkildə: – sən mənimlə gedirsən! – dedi.

Bəlkə də məni duyğulandıran bu keçmiş onun da beynində canlanır, amma bu onu qəzəbləndirir, sən kimsən ki, məni tərk etməyə cürət edirsən, mən olmasaydım sən heç kim idin, qazıntıdakı zavallı bir könüllü, mən sənə karyera qurmaqda kömək etdim və sən mənə bu şəkildə minnətdarlıq edirsən, başa düş, hər şey keçmişdə qaldı, səni necə yaratmışamsa eləcə də məhv edəcəm, deyərək anidən üstümdən aşağı doğru enərək ağımtıl mayeni qarnımın altına tökür və elə o andaca üzünü yanımda olan dişi şirin kürkünün içində gizlədir, sanki kimsə toppuzla başından vurdu, ağır və iniltili səslə yalvarmağa başladı:

– Ella, bağışla məni, mənə nə oldu heç bilmirəm, gəl bir daha yoxlayaq, bilirəm, mənə dözmək sənin üçün asan deyil, amma səni sevirəm, sevgini tapmağın çox asan olduğunu düşünmə, sevgi küçədən keçərkən tapılan bir şey deyil və bizim aramızda sevgi var, bunu kiçik görmə. Ella, mənə bir cavab ver, – üzümə tumar çəkir, barmaqları ilə sözləri dartıb çıxarmağa çalışırmış kimi dodaqlarıma toxunur, yalvarır, ağlama, sənə bunu etdiyim üçün təəssüf edirəm, bu bir daha əsla təkrarlanmayacaq, sadəcə, bir daha şans ver, Gili hələ çox balacadır, onun həyatını indidən məhv etmək istəyirsən.

Mən susuram, keçmişdə qalan günlərin xatirəsi üzərimə çökür, məni bir torpaq uçqunu altında boğur.

Azacıq bağlı gözlərlə onun yalançı üzünü incələyirəm, bir an içində gözəlliyi qalib gəlir, bir az sonra çirkinliyi, o vaxtlar bəri necə çox dəyişdi, Gilinin dar yatağı bizi bir-birimizə yapışdırır və mən səsim çıxmadan, öz-özümə söz vermişdim, deyirəm, söz vermişdim, mənə bir daha əsla bu qədər yaxınlaşmayacaqsan, təəccübləndirəcək qədər asanlıqla altından çıxıram, yumşalmış və zəifləmiş bədənini üstümdən itələyirəm, o içi köpüklə dolmuş heyvan müqəvvası kimidir. Məndən nə istəyirsən? – deyərək inləyir, – o qədər də pis biri deyiləm, ola bilər, bəzən xaraktersiz oluram, amma burada nə var axı, sənə nə olub, nə baş verib, onu tələsdirərək ayağa qaldırıram:

– Tez ol, dur, səndən daha heç nə istəmirəm, mənə nə olduğunu sənə bir daha açıqlamaq da istəmirəm, sən bir az əvvəl nə etdiyinin fərqindəsən? Yeni başlanğıc üçün bir şans var idisə belə, sən onu bir az əvvəl itirdin, indi isə, sadəcə, özünü günahlandıra bilərsən.

Bunu etdiyim üçün peşmanam, boğuq səsi getdikcə daha qəzəbli çıxır, amma sənin etdiyin daha pisdir, bunun sənə nə qədər acı verəcəyini bilmirsən, sən odla oynayırsan, Ella, özünə güvənməyə başladın və odla oynayırsan, buna peşman olacaqsan, mən dişlərimi qıcayaraq danışıram, məni təhdit etməyə davam et, amma bu saat açarı bura qoy.

O açarı cibindən çıxardıb əlində sağa sola fırlatmağa başladı, sanki bir itin qarşısında sümük fırladırmış kimi.

– Bunu istəyirsən? Elədirsə onda mənə qulaq as, bu ev mənim də evimdir, məni burada görmək istəmirsənsə ən yaxşısı özün buradan köç, eşidirsən?

Sonra qapını gurultu ilə açıb çölə çıxır və sanki boş bir evdən çıxırmışcasına qapını arxadan kilidləyir.