KAPİTAL XXI ƏSRDƏ

Thomas Piketty özünün “Kapital XXI əsrdə” əsərində son onilliklər ərzində bütün diqqətləri üzərinə çəkmiş bir problemə – qeyri-bərabərlik prob­leminə yeni bir baxışdan baxmağı təklif et­mişdir. Fransız iqtisa­diyyatçısı əldə olunan böyük sayda məlu­matı dərindən təhlil edərək belə bir qanunauyğunluq aşkar etmişdir: bərabər şəkildə gedən iqtisadi artım kapitalın və onun xüsusi insanların əlində toplanmasının rolunu azaltmaqla bilavasitə bərabərsizliyin azalmasına da gətirib çıxarır. Necə ki, artımın ləngiməsi kapitalın əhəmiyyətinin böyüməsinə və qeyri-bərabərliyin artmasına səbəb olur. Tarixi retroperspektivdə kapital təsi­ri­nin artımı yalnız XX əsrdə – iki dünya müharibəsi və Şanlı Otuz ilin (1945-1975) Keynesian siyasəti nəticəsində azaldıl­mış­dır. Bu gün isə dünya yenidən bərabərsizliyin durmadan artdığı həmin o dövrlərə qayıtmaq üzrədir ki, bu da həm sosial, həm də siyasi baxımdan çox ağır nəticələrə gətirib çıxara bilər. Piketty özünün çox vaxt mü­qayisə edildiyi Karl Marksdan fərqli olaraq, təkcə vəziyyətin kədərli təsvirini yaratmaqla, kapitalist sisteminə dair sonu fəlakətlə bitə­cək dəhşətli bir ssenari qurmaqla kifayətlənmir, əksinə, məsələyə daha optimist yanaşmağa çalışır, vəziyyətdən çıxış yolunu axtarır, əlverişsiz tendensiyaların qarşısını ala biləcək bir sıra təkliflər irəli sürür. Thomas Piketty bu kitabında gəlir və kapital paylaşımının XVIII əsr­dən etibarən keçirdiyi bütün dəyişiklikləri əldə etdiyi dəqiq məlu­matlarla işıqlanıdırmış, 20-dən çox ölkənin məlumat baza­sından fayda­la­naraq bir növ kapitalın yol xəritəsini çizmişdir.