Hajm 60 sahifalar
Բանաստեղծություններ
Kitob haqida
Պատկանյանի մոտ 50 մանկական բանաստեղծությունների մեծ մանսը սերտորեն առնչվում էր իր պոեզիայի ընդհանուր մոտիվներին, ելնում հայրենասեր քաղաքացի դաստիարակելու նպատակադրումից: Օրինակ, «Օրորոցի երգը» բանաստեղծության մեջ հոգնատանջ մայրը հրավիրում է զանզազան թռչունների: Պատկանյանը պահանջում էր մարտական դաստիարակություն, որովհետեւ ըստ նրա երեխան պետք է դառնար հայրենասեր, հայրենիքի մարտիկ: Պատկանյանի հասարակական – քաղաքական հայացքների հետ անմիջականորեն կապված «Մեծ» եւ «Արաքսի արտասուքը» բանաստեղծությունները վաղուց մտել են մանկական գրականության շարքեր: «Արաքսի արտասուքը» բանաստեղծության մեջ ոտանավորի իմաստը թանձրացվում է Արաքսի ափերով քայլամոլոր շրջող հեղինակին Արաքսի կողմից տրված պատասխանում: Այստեղ Պատկանյանի խոհն արտահայտում է վշտահար Արաքսը, որ պատմում է իր «բյուրավոր ցավերը», հիշում անցյալի փառավոր օրերը: Զուտ մանկական բանաստեղծություններից ուշագրավ են Պատկանյանի «Ճար», «Գութ», «Ձմեռ», «Պտուղներ» ստեղծագործությունները, որտեղ հեղինակը դրսեւորում է իր ամբողջ հումանիզմը եւ մտահոգությունը հայ ազգի ճակատագրի նկատմամբ: «Պտուղներ» ոտանավորի մեջ պտուղներն ակամա հիշեցնաում են նան հայրենիքը: Սոցիալական խնդիրներին անդրադարձող «Ձմեռ» եւ «Ներ տարի» ոտանավորներում Պատկանյանը մանկան զվարճության կողքին հիշում է նաեւ նրա կարիքավոր լինելը: Պատկանյանը շարունակում է Աբովյանից սկսվող լուսավորության եւ ուսման թեման: Այդպիսիք են «Ամենամեծ անբախտություն», «Խելոք երեխան», «Ժրաջան տղան», «Վարժատուն» բանաստեղծությունները:
Janrlar va teglar
Տեսա Ավարայր սարսափած ահից, Անթիվ զորք նորա տիրել էր պարսից. Հայոց գընդիկն էր համարձակ ու քաջ Քըմծիծաղ դեմքով կանգնած էր առաջ:
Հիմի է՞լ լըռենք, երբ մեր թըշնամին Լիրբ գոռոզությամբ լըցրած իր հոգին, Արդարության ձայնն հանած իր սըրտից Արտաքսում է մեզ մեր բընիկ երկրից, Պանդու՛խտ հալածյա՛լ, եղբարք, ո՞ւր դիմենք, — Հիմի է՞լ լըռենք: Հիմի է՞լ լըռենք, երբ մեր թըշնամին, Անհոգ մեր բերած ծանր զոհերին, Յուր լիրբ նըզոված ձեռքը կարկառեց, Ազգության վերջին կապը պատառեց. Հայի կորուստը մոտ է, ի՞նչ անենք, — Հիմի է՞լ լըռենք: Հիմի է՞լ լըռենք, երբ մեր թըշնամին, Արհամարհելով մեր փառքն ազգային, Մեր եկեղեցուն ձեռնամերձ եղավ, Գառնազգեստ գայլին մեզ գըլուխ դըրավ, Սուրբ խորան չունինք, արդ ու՞ր աղոթենք, — Հիմի է՞լ լըռենք: Հիմի է՞լ լըռենք, մարդիկ ի՞նչ կասեն, Երբ մեր տեղ քարինք, ապառաժք խոսեն. Չե՞ն ասիլ, որ հայք արժանի էին Այդ ըստրկական անարգ վիճակին. Մեր սուրբ քաջ նախնյաց գործերը գիտենք, — Մինչև ե՞րբ լըռենք: Թո՛ղ լռե մունջը, անդամալույծը, Կամ` որոց քաղցր է թշնամու լուծը. Բայց մենք, որ ունինք հոգի ու սիրտ քաջ, Ե՛կ անվախ ելնենք թըշնամու առաջ, Գոնե մեր փառքը մահով ետ խըլենք — Ու այնպես լըռենք:
